Als je werkt kun je jezelf meestal prima redden en heb je geen hulp nodig. We willen graag dat al onze inwoners zichzelf kunnen redden. Daarom helpen we hen bij het vinden van werk. Maar soms kan of hoeft iemand (tijdelijk) niet te werken. Bijvoorbeeld door langdurige ziekte of pensioenleeftijd. Sommigen moeten dan leven met een minimum inkomen. Dat is vaak te weinig om ook leuke en sociale dingen te doen. Bijvoorbeeld te sporten of een keer naar een museum te kunnen gaan. We helpen onze inwoners hierbij. Dat doen we door ons ‘minimabeleid’. Een bedrag, waardoor af en toe wel iets leuks gedaan kan worden. Zodat zij ook mee kunnen doen aan dit soort activiteiten.

We willen weten of we met ons geld mensen met een minimum inkomen ook echt goed helpen. Dat gaan we onderzoeken. Begin 2020 is dat onderzoek klaar.  Als uit het onderzoek blijkt dat we het geld beter (iets) anders kunnen inzetten passen we ons minimabeleid aan.

In Nederland is sprake van een toename van het aantal inwoners met (problematische) schulden. Wij willen ervoor zorgen dat het aantal inwoners met schulden in de gemeente Berg en Dal afneemt.

Om dit te bereiken voeren we 2 acties uit:

• We voeren het project  ‘vroeg eropaf’ uit. Doel hierbij is schulden bij inwoners in een vroeg stadium op te sporen en aan te pakken.
• Een deel van de schuldhulpverlening voeren we als gemeente zelf uit in ons sociaal team. De schulphulpverlener en het sociaal team werken dan beter samen. Belangrijk, omdat we weten dat schulden vaak gepaard gaan met andere problemen. Signalen van schulden komen eerder bij de schuldhulpverlener, waardoor we sneller de juiste en vaak ook een lichtere vorm van hulpverlening in kunnen zetten. Door intensief samen te werken worden alle problemen van de inwoner gesignaleerd en aangepakt.

We verwachten door deze 2 acties dat wij in 2020 meer inwoners helpen met een lichte vorm van hulpverlening. En dat het aantal inwoners dat een zware vorm van hulpverlening nodig heeft zal afnemen.

We maken ook meer werk van het project “achter de voordeur schuilen soms geldzorgen”. Dit doen we samen met de gemeente Heumen en de woningcorporaties.  

In veel kernen zijn er plaatsen waar mensen zelf activiteiten kunnen organiseren en elkaar kunnen ontmoeten. We noemen dit de Inloop en Ontmoetingspunten. In 2020 zorgen we ervoor dat ook kwetsbare inwoners die een lichte vormen van zorg nodig hebben terecht kunnen bij de Inloop en Ontmoetingspunten. In 2019 zijn we gestart met een proef in Groesbeek om uit te proberen of en hoe dit werkt.

Om mee te kunnen doen in onze samenleving moet je kunnen lezen en schrijven. In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen daar moeite mee. Naar verhouding betekent dit voor Berg en Dal ongeveer 5.000 inwoners. Zij vinden minder snel een baan, leven minder gezond en hebben sneller financiële problemen. Daarom helpen we mensen in onze gemeente die moeite hebben met lezen, schrijven en/of digitale vaardigheden. Dat doen we samen met organisaties als het ROC, de bibliotheek en Forte Welzijn. We maken een plan om mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven zijn beter te vinden. En te motiveren een cursus of onderwijs te gaan volgen.

Vrijwilligers zijn essentieel voor onze vitale dorpen. In 2017 hebben wij met vrijwilligers gesproken over de rol van de gemeente bij de ondersteuning van vrijwilligerswerk. De resultaten uit deze gesprekken zijn verwerkt in de nota vrijwilligerswerk 2017-2019. Hier staat in wat de gemeente doet of waar vrijwilligers gebruik van kunnen maken.   

We voeren dit jaar opnieuw gesprekken met vrijwilligers met de vraag of wat in de nota staat nog steeds werkt. Verbeteringen nemen we op in de nieuwe nota die in 2020 wordt gemaakt.

Inwoners bespreken met elkaar wat ze in hun dorp kunnen doen om er goed te kunnen leven en wonen. Hierover maken ze samen afspraken. Ze bepalen zelf waar ze aan willen werken en waar ze hulp van de gemeente of andere organisaties bij nodig hebben. De onderwerpen waar ze aan willen werken maken samen de 'dorpsagenda'. De gemeente stimuleert inwoners een 'dorpsagenda' te maken en daarmee de leefbaarheid te verbeteren. Er is budget beschikbaar om te helpen de wensen van inwoners te realiseren. En er is ruimte om te zoeken naar de beste ideeën en oplossingen. In 2019 is door inwoners in Heilig Land Stichting, Leuth, Ooij, Breedeweg en De Horst gewerkt aan een dorpsagenda. We verwachten dat deze niet allemaal in 2019 klaar zijn. Dat wordt dan 2020. In Millingen aan de Rijn, Berg en Dal en Beek denken inwoners erover na in 2020 te starten met hun dorpsagenda.

Zowel de gemeente als inwoners hebben aangegeven dat ze ook in de toekomst samen willen werken. Maar hoe doe je dit nu? In 2020 leveren we de ‘Berg en Dalse spelregels voor inwonerparticipatie’ op.  

Dit is het resultaat van een gesprekken tussen allerlei mensen en partijen uit onze gemeente over dit onderwerp. We vinden het belangrijk om de inwoners hier nadrukkelijk bij te betrekken.  De spelregels helpen ons (nog) beter samen te werken met onze inwoners. Met de Berg en Dalse spelregels voldoen we ook aan de verplichting uit de nieuwe omgevingswet om te bepalen hoe we als gemeente omgaan met inwonerparticipatie

We helpen statushouders bij het leren van de Nederlandse taal, het vinden van werk en het integreren in onze gemeente.  We willen dat zij zich thuis voelen en zelfstandig kunnen leven. Op 1 januari 2021 verandert de Wet inburgering. Gemeenten worden verantwoordelijk voor het hele inburgeringstraject van mensen met een vaste verblijfsvergunning. Hier bereiden we ons op voor. We kopen taaltrajecten in, helpen ze in contact te komen met inwoners en om werk te vinden. Dat regelen we vaak in onze gemeente, maar als dat nodig is ook samen met gemeenten in onze regio. Voor statushouders die niet in staat zijn de Nederlandse taal goed te leren starten we een proefproject. Dat doen we samen met de gemeenten Beuningen, Heumen en Mook en Middelaar.  

Bij de begrotingsbehandeling 2019 is door de gemeenteraad een motie aangenomen over jongerenparticipatie/jongerenraad. Een raadswerkgroep is gevormd om dit verder uit te werken. In 2020 gaan we 2 acties uitvoeren:

• Met basisscholen een project draaien over de gemeente en participatie.
• Aan jongeren de vraag stellen ‘wat is voor jullie een belangrijk thema’? Vervolgens gaan we met hen in gesprek over dit thema.

Als jongeren behoefte hebben aan een training om de eigen kwaliteiten te ontdekken en hoe dit voor zichzelf en de samenleving in te zetten kunnen zij de cursus ‘Next Generation’ volgen.

We zien steeds meer kinderen die problemen hebben door de (v)echtscheiding van hun ouders. Jeugdbescherming Gelderland constateert dat 80% van de kinderen waar de jeugdbescherming mee te maken heeft gescheiden ouders heeft. 50% daarvan heeft ouders die in een vechtscheiding verwikkeld zijn. Dit aantal willen we terugdringen, omdat de vechtscheidingen oplossingen voor het kind in de weg staan en problemen verergeren. Daarom gaan we samen met de jeugdconsulenten ouders eerder begeleiden en ook sneller passende hulp bieden.

We willen dat alle kinderen de school verlaten met een diploma. Dat vergroot de kans op werk. In 2016 hebben we met de regiogemeenten en scholen afgesproken voor 2020 te streven naar 20% minder jongeren die hun school zonder diploma verlaten. We noemen deze jongeren, voortijdige schoolverlaters (VSV-ers). Om ons doel te halen zetten we regionaal een VSV-consulent in.

In 2016/2017 was het aantal regionaal fors gedaald van 45 in 15/16 naar 31 in 16/17. In 2017/2018 is dit weer toegenomen naar 42 nieuwe VSV-ers. Om de doelstelling te halen moet het aantal VSV-ers in 2020 dalen naar maximaal 36 nieuwe VSV-ers. We hebben hierbij specifiek aandacht voor de jongeren van 18 tot 27 jaar.

Elk kind heeft recht op onderwijs. Niet voor ieder kind is het vanzelfsprekend om onderwijs te volgen. Op scholen met speciaal basisonderwijs in Berg en Dal organiseren we de zorg efficiënt, zodat kinderen zo ongestoord mogelijk de lessen kunnen volgen. Het ontzorgt ook ouders. Zij hoeven dit niet apart voor hun kind op school te organiseren. Daarom wordt in 2020 de regionale pilot op de St. Maartensschool uitgebreid naar alle speciaal onderwijs scholen die aangesloten zijn op Samenwerkingsverband Stromenland.

In 2019 zijn we gestart om te komen tot een rookvrije generatie. Een rookvrije generatie betekent dat we onze jeugd beschermen tegen tabaksrook en de verleiding om te gaan roken. We gaan hiermee door. Onder andere met een communicatiecampagne, het opzetten van een lokale rookvrije alliantie en rookvrije schoolpleinen.

In 2020 willen we een volledig beeld krijgen wat voor onze gemeente aandachtspunten zijn rond middelengebruik, zoals alcohol en drugs. Op basis hiervan stellen we een actieplan op om het gebruik van deze middelen te verminderen.

Een kind met een goede start heeft meer kans op een goede gezondheid, op een optimale deelname aan  het onderwijs en om mee te kunnen doen in de samenleving. We ondersteunen en helpen kwetsbare jeugdigen en hun ouders in een zo vroeg mogelijk stadium. We zetten in op het vroegtijdig (h)erkennen van signalen, het voorkomen van problemen (preventie) en op het bevorderen van gewenst gedrag (promotie). Samen met onze (zorg)partners ontwikkelen en voeren we bijvoorbeeld een plan uit voor kwetsbare gezinnen in de Stekkenberg.

Ouders kunnen op verschillende manieren informatie en hulp krijgen. Bijvoorbeeld via de website  www.opvoedinforegionijmegen.nl en de peutercafés. Er is ook hulp thuis, zoals video home training en Forte Thuis. Het is voor ouders, maar ook voor hulpverleners, moeilijk te weten welke hulp en informatie er is en waar ze die kunnen vinden. Daarom brengen we in 2020 het totale aanbod in kaart. Sociale teams, andere zorgprofessionals en ouders  kunnen dan makkelijker de hulp en informatie vinden die aansluit bij de vraag en behoefte van ouders. Hierdoor kan nog beter worden aangesloten op de vraag/behoefte, die men heeft.

Ouderen wonen langer thuis en er wonen meer (psychisch) kwetsbare mensen in onze dorpen. We ondersteunen inwoners die te maken krijgen met dementie, eenzaamheid of psychische problemen. We helpen inwoners bijvoorbeeld met informatie over activiteiten, cursussen en voorzieningen. Hierbij werken wij samen met andere partijen, zoals ouderenbonden en ouderenadviseurs. In 2020 besluiten we welke (nieuwe) preventieve activiteiten we willen inzetten voor ouderen, kwetsbare volwassen en jeugd. We zetten bij voorkeur activiteiten in die leiden tot meer zelfredzaamheid.  

In 2020 starten we met de uitvoering van een actieplan langer zelfstandig thuis wonen dat we eind 2019 samen met Oosterpoort en ZZG-zorggroep gemaakt hebben. We vragen ook andere lokale partijen met ons mee te doen. We richten ons niet alleen op kwetsbare inwoners. We willen inwoners ook stimuleren zich voor te bereiden op ouder worden in hun eigen huis. Bijvoorbeeld door hun huis en tuin op tijd aan te passen en beter toegankelijk te maken.

In onze gemeente doen steeds meer mensen een beroep op zorg en ondersteuning vanuit de Jeugdwet en Wet maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). We willen dat deze zorg goed aansluit bij onze inwoners, maar ook dat we daarbij de kosten goed in de hand houden. We willen dat de zorgkosten per cliënt met 10% daalt ten opzichte van 2018. Dit betekent dat we van de zorgorganisaties vragen om de ondersteuning zo licht mogelijk in te zetten en niet langer dan noodzakelijk is. Om dit te bereiken organiseren we lokaal periodieke gesprekken met de Wmo en Jeugdhulp organisaties die werkzaam zijn voor Berg en Dal. We bespreken met hen de mogelijkheden om af te schalen, zoals het verminderen van uren, het inzetten van een lichtere vorm van zorg of gebruik maken van welzijnsvoorzieningen. We vragen de organisaties waar zij tegenaan lopen bij het afschalen en zoeken gezamenlijk naar oplossingen. In 2020 maken we met hen een (aanvullend) overzicht van maatregelen die gaan bijdragen aan het afschalen en we gaan deze uitvoeren. Het welzijnswerk wordt hierbij nadrukkelijker betrokken.

Als een kind (tijdelijk) niet thuis kan wonen is dit erg ingrijpend. We willen kinderen zoveel mogelijk opvangen in een gezin of een woonvorm die daar zoveel mogelijk op lijkt.  In 2020 starten we daarom met het project pleegzorg en gezinsvormen. We starten een wervingscampagne om minimaal drie nieuwe gezinnen te vinden die voor opvang kunnen zorgen.

Mantelzorger zijn vraagt veel van mensen. Soms ook teveel om het zonder hulp vol te kunnen houden. Zij verrichten belangrijk werk. Daarom helpen we hen. Mantelzorgers willen graag (h)erkend worden, een luisterend oor vinden en informatie krijgen over allerlei onderwerpen waar zij mee te maken krijgen. Het steunpunt Mantelzorg Berg en Dal staat daarom klaar voor mantelzorgers in onze gemeente. Kijk voor meer informatie op www.mantelzorgbergendal.nl.

We ondersteunen onze mantelzorgers onder andere door:

1. informatieavonden te organiseren
2. ontmoetingen tot stand te brengen tussen mantelzorgers onderling
3. activiteiten te organiseren voor jonge mantelzorgers, om zo te ontspannen.

Samen met het Steunpunt Mantelzorg Berg en Dal zetten we in 2020 extra in op één van de volgende onderwerpen: werkende mantelzorgers óf een zorgpauze (respijtzorg).